Έλυρος

Η αρχαία πόλη Έλυρος βρίσκεται στη νοτιοδυτική Κρήτη κοντά στο χωριό Ροδοβάνι, κτισμένη πάνω στον λόφο Κεφάλα. Μια επιγραφή που λέει «Έδοξε τη πόλει των Ελυρίων» ανακαλύφθηκε εδώ και επιβεβαίωσε τις υποθέσεις των αρχαιολόγων πως όντως πρόκειται για την αρχαία Έλυρο.

Κατά την κλασσική περίοδο η Έλυρος αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα αστικά κέντρα της Κρήτης, με πληθυσμό που έφτανε τις 16.000 κατοίκους, με βιοτεχνική παραγωγή, παραγωγή όπλων και δικό της νόμισμα.

Κατά την ελληνιστική περίοδο, οπότε και βρισκόταν σε πόλεμο με την Κυδωνία, η αυτόνομη αυτή πόλη ήταν μέλος της «Ομοσπονδίας των Ορείων», μαζί με τις πόλεις Υρτακίνα, Λισσό, Ποικιλασσό και Τάρρα. Η Έλυρος αποτέλεσε σημαντικό κέντρο και κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο. Σήμερα μπορεί κανείς να δει το άγαλμα του «Φιλοσόφου της Ελύρου» της περιόδου αυτής, στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Χανίων.

Η Έλυρος συνέχισε τη δραστηριότητά της στην Α’ Βυζαντινή περίοδο, οπότε και έγινε έδρα Επισκοπής, ώσπου καταστράφηκε από τους Σαρακηνούς πειρατές και εγκαταλείφθηκε.