Δίστομο

Στο βορειοδυτικό τμήμα της Βοιωτίας στην Στερεά Ελλάδα είναι χτισμένη η κωμόπολη του Διστόμου. Βρίσκεται σε υψόμετρο 450 μέτρων, σε μια μικρή πεδιάδα ανάμεσα στον Παρνασσό και τον Ελικώνα, σε απόσταση περίπου 160 χιλιομέτρων από την Αθήνα και 13 χιλιομέτρων από την Αράχωβα. Το Δίστομο είναι η διοικητική έδρα του δήμου Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας.

Περίπου 1.500 είναι οι μόνιμοι κάτοικοι σήμερα στο Δίστομο, που ζουν σε όμορφα σπίτια με κόκκινες στέγες, μέσα στη φύση. Από την μικρή κωμόπολη δεν λείπει το παραδοσιακό χρώμα, το κρεμεζί, που πλησιάζει στο κεραμιδί των σκεπών. Πολλά δημόσια κτήρια και κατασκευές είναι χτισμένα με πέτρα, που θεωρείται άλλωστε το κύριο στοιχείο της αρχιτεκτονικής της περιοχής. Τρεις πλακόστρωτες πλατείες συγκεντρώνουν γύρω τους τις δραστηριότητες των κατοίκων του Διστόμου: η πλατεία Ηρώων (κάτω πλατεία ), ο χώρος-πλατεία Δανιήλ Γαμβρίλη και η πλατεία Εθνικής Αντίστασης (πάνω πλατεία).

Οι ρούγες και τα σοκάκια του Διστόμου είναι επίσης παραδοσιακά πετροστρωμένες, ενώ τα αναπαλαιωμένα χαγιάτια και τα παλιά σπίτια δίνουν τη δική τους πινελιά στο τοπίο. Στα όρια της πόλης υπάρχει ακόμα ποδοσφαιρικό γήπεδο, που είναι και η έδρα της ποδοσφαιρικής ομάδας «ΑΜΒΡΥΣΣΕΥΣ Α.Ο.», κλειστό γυμναστήριο, γήπεδο μπάσκετ, βόλεϊ,  γήπεδο 5Χ5, ενώ υπάρχει και παιδική χαρά.

Η φυσική τοποθεσία Καρακόλιθος, το γειτονικό Στείρι, η μονή του Οσίου Λουκά (9 χλμ.), η Παραλία Διστόμου – Άσπρα Σπίτια, καθώς και όλες οι παραλίες  τα περιοχής είναι μέρη που μπορείτε εύκολα και γρήγορα να επισκεφθείτε από το Δίστομο, ενώ αν βρεθείτε στην περιοχή τις Απόκριες, θα έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε από κοντά το πανάρχαιο έθιμο των Κουδουναραίων.

Η σφαγή του Διστόμου

Μια από τις μελανότερες σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας της ανθρωπότητας γράφτηκε κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής στο Δίστομο. Η Σφαγή του Διστόμου είναι μια θηριωδία που σοκάρει με την ωμότητά της και πραγματοποιήθηκε από τα ναζιστικά στρατεύματα στις 10 Ιουνίου του 1944. Ο τραγικός απολογισμός των εκτελέσεων που έγιναν ως αντίποινα λίγο πριν τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν 223 νεκροί, ανάμεσά τους και βρέφη.

Σήμερα στο Δίστομο υπάρχει το Μουσείο Θυμάτων Ναζισμού  αλλά και το Μαυσωλείο Διστόμου, ένα μνημείο αφιερωμένο στις ψυχές εκείνων που εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από τους κατακτητές.

Αρχαία Ιστορία Διστόμου

Η αρχαία φωκική πόλη Άμβροσσος ή Άμβρωσσος ή Άμφρυσσος είναι η πρόγονος του σημερινού Διστόμου. Ανήκε στην Φωκίδα και σύμφωνα με το μύθο, ιδρύθηκε από τον ομώνυμο ήρωα.

Στην ιστορία της γνώρισε πολλές καταστροφές από τους επίδοξους κατακτητές, μεταξύ των οποίων ο Ξέρξης, ο Φίλιππος ο Β’ και αργότερα οι Ρωμαίοι. Από την περιήγηση του Παυσανία μαθαίνουμε για τα αμπέλια της Αμβρόσσου, αλλά και για τον κόκκο, ένα θάμνο που φύεται στην περιοχή και που χρησιμοποιείται για βαφή. Στο Κωρύκειο Άντρο βρέθηκε μια αναθηματική επιγραφή που αναγράφει «ΕΥΣΤΡΑΤΟΣ ΑΛΚΙΔΑΜΟΥ ΑΜΒΡΥΣΙΟΣ ΣΥΜΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΠΑΝΙΝΥΜΦΑΙΣ», σε βάση μαρμάρινη και σε δυο αγγεία πήλινα για την αφιέρωση του σπηλαίου.

Η περιοχή του Διστόμου κατοικείται αδιαλείπτως από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας, παρά τις κατά καιρούς επιδρομές. Επί Βυζαντίου Γότθοι, Ούννοι και Σλάβοι την κατέκτησαν κατά περιόδους, για να ακολουθήσουν  Φράγκοι, Ενετοί, Καταλανοί και Τούρκοι.