Το Πανηγυράκι του Άη Γιώργη

Η μεγάλη γιορτή της Αράχωβας είναι το Πανηγυράκι του Αγίου Γεωργίου, όπως είναι γνωστό το πανηγύρι της πόλης.

Ως πανηγυράκι του Άη Γιώργη συνηθίζεται να αναφέρεται το παραδοσιακό τραγούδι και ο αραχωβίτικος χορός που το συνοδεύει, και που και τα δυο συνοδεύουν απαραίτητα την γιορτή. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στην κορυφή της πόλης και γιόρταζε ανέκαθεν με λαμπρότητα. Καθώς η γιορτή του Αγίου Γεωργίου πέφτει κοντά στις ημέρες του Πάσχα, συνήθως το Πανηγυράκι του Άη Γιώργη γίνεται στην Αράχοβα τη Δευτέρα του Πάσχα.

Το Πανηγυράκι του Άη Γιώργη διατηρεί το χαρακτήρα των πανηγυριών του Βυζαντίου, οπότε και πιστεύεται πως καθιερώθηκε.

Οι εκδηλώσεις κρατούν στην Αράχοβα τρεις μέρες. Το πρόγραμμα είναι πλούσιο και παντού ακούγονται οι ήχοι του πανηγυριού. Το πανηγυράκι του Άη Γιώργη συνδέεται και με τη μάχη της Αράχωβας, καθώς μπροστά στην εκκλησία δόθηκε μια από τις σημαντικότερες μάχες της Ελληνικής Επανάστασης.

Οι τριήμερες εκδηλώσεις για το Πανηγυράκι του Άη Γιώργη

Η Λιτανεία την Παραμονή

Οι εκδηλώσεις αρχίζουν την παραμονή της γιορτής, με τον εσπερινό. Εκατοντάδες πιστοί τον παρακολουθούν, ενώ οι Αραχοβίτες, φορώντας τις παραδοσιακές ενδυμασίες της πόλης, συγκεντρώνονται από νωρίς στο προαύλιο, για να τραγουδήσουν το πανηγυράκι του Άη Γιώργη και χορέψουν με τους γέροντες υπό τους ήχους της πίπιζας, τον «χορό των γερόντων», πριν ακόμα ξεκινήσει η Λειτουργία. Ακολουθεί η λαμπρή λιτάνευση της εικόνας του Αγίου Γεωργίου στους δρόμους της πόλης, με απόλυτη τάξη, κατάνυξη και εορταστικό χαρακτήρα. Ντυμένοι με τις παραδοσιακές φορεσιές, φουστανέλες και καμιζόλες για τους άνδρες, σιγκούνια οι γυναίκες. Στοιχισμένοι σε δύο σειρές, δεξιά και αριστερά, προπορεύονται της εικόνας και «ανοίγουν το δρόμο του Αγίου». Κάθε Αραχωβίτης που διαθέτει την στολή από τους προγόνους του ή τη ράβει γι’ αυτήν ακριβώς την ημέρα, παίρνει μέρος στη Λιτανεία: μικροί και μεγάλοι, ηλικιωμένοι και μικρά παιδιά, συμμετέχουν σ’ αυτό το πανάρχαιο τελετουργικό. Ιερείς, ψάλτες, οι φιλαρμονικές της περιοχής, τμήματα του στρατού ακολουθούν, υπό τους ήχους των κανονιών και των καμπάνων. Τα αραχωβίτικα σπίτια είναι στολισμένα με τα παραδοσιακά υφαντά και καίνε λιβάνι για να υποδεχτούν τον Άγιο που περνάει από μπροστά τους. Με το τέλος της Λιτανείας, το γλέντι συνεχίζεται με νταούλια και πίπιζες στους δρόμους της Αράχωβας. Το μεγάλο πανηγυράκι του Άη Γιώργη έχει για άλλη μια χρονιά ξεκινήσει και θα κρατήσει τρεις ακόμα μέρες!

Πρώτη Ημέρα

Την επομένη, πρώτη ημέρα των εκδηλώσεων, τελείται η Θεία Λειτουργία στον μεγαλοπρεπή ναό του πολιούχου της πόλης. Τα σπίτια της πόλης είναι στολισμένα και στα περισσότερα σουβλίζουν παραδοσιακά το αρνί. Αμέσως μετά ξεκινούν τα αγωνίσματα, που διαρκούν και τις τρεις ημέρες. Το εναρκτήριο αγώνισμα είναι ο «ανηφορικός δρόμος γερόντων», στον οποίο συμμετέχουν άνδρες άνω των 60 ετών, ντυμένοι βέβαια με τις παραδοσιακές φορεσιές. Το έπαθλο για το νικητή είναι ένα μικρό αρνάκι, προσφορά του κτηνοτροφικού συλλόγου, ενώ το «γήπεδο» του αγωνίσματος δεν είναι άλλο από το ιστορικό πεδίο της Μάχης της Αράχωβας, ακριβώς μπροστά από τον Άγιο Γεώργιο.

Το Δρώμενο στη Βρύση

Αφού γίνουν δύο ακόμη τέτοιοι δρόμοι, σειρά έχει το «Δρώμενο στη Βρύση». Οι θεατές συγκεντρώνονται στις πέτρινες βρύσες της εκκλησίας, όπου έρχονται οι νικητές των πρώτων αγωνισμάτων τραγουδώντας το πανηγυράκι του Άη Γιώργη, και μάλιστα ένα σημείο του που μιλάει ακριβώς για το νερό. Με τον στίχο «Απόλα δράκο μ’ το νερό», οι βρύσες, που ως τότε είχαν «στερέψει», αρχίζουν να τρέχουν γάργαρο νερό! Το απόγευμα της ίδιας μέρας γίνεται ο αγώνας των 5000 μέτρων, που ξεκινά από τον Άγιο Μηνά, έξω από την πόλη και καταλήγει στην κεντρική πλατεία της Αράχωβας. Ακολουθούν παραδοσιακοί χοροί και υπαίθριο γλέντι.

Η Δεύτερη Ημέρα

Η Δεύτερη Ημέρα των εκδηλώσεων είναι αφιερωμένη στα αγωνίσματα: άλμα απλούν, τριπλούν, εις ύψος και σήκωμα πέτρας. Όλα λαμβάνουν χώρα στο προαύλιο του Αγίου Γεωργίου.

Η Τρίτη Ημέρα

Είναι η τελευταία των εκδηλώσεων, ολοκληρώνονται τα αγωνίσματα με σφαιροβολία, λιθοβολία, πάλη και διελκυστίνδα, αμέσως μόλις τελειώσει η επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες στην Μάχη της Αράχωβας.

Το Χάλασμα

Το μεσημέρι ακούγονται ξανά οι καμπάνες και τα κανόνια της πόλης: είναι το κάλεσμα για το «Χάλασμα». Πρόκειται για το γλέντι που σηματοδοτεί το πέρας των εκδηλώσεων, γίνεται στο προαύλιο του Αγίου Γεωργίου επίσης, όπου στήνεται μεγάλο τραπέζι με ψητά αρνιά και τοπικές παραδοσιακές γεύσεις. Το κρασί ρέει άφθονο και είναι όλοι ευπρόσδεκτοι. Μουσικές και τραγούδια ακούγονται σε όλη τη διάρκεια. Στο τέλος, οι καμπάνες και τα κανόνια βαρούν και πάλι. Όλοι σηκώνονται και πιάνονται χέρι – χέρι για να σχηματίσουν ένα τεράστιο κύκλο γύρω από την εκκλησία και να χορέψουν τραγουδώντας τον αργό ρυθμό από το πανηγυράκι του Άη Γιώργη. Αφού κάνουν το γύρο του Αγίου Γεωργίου τρεις φορές, θα κατέβουν ακόμη πιασμένοι και χορεύοντας στο χωριό, όπου με πίπιζες και νταούλια, το γλέντι συνεχίζεται για όσο αντέχουν!