Κούλες

Ο Μεσαιωνικός Κούλες εντοπίζεται στη βόρεια πλευρά ενός τεράστιου οχυρωματικού περιβόλου και στην είσοδο του Ενετικού Λιμανιού Ηρακλείου της ομώνυμης πόλης της Κρήτης.

Το επιθαλάσσιο αυτό φρούριο, έπαιζε ανέκαθεν σημαντικό ρόλο στην προστασία του λιμανιού της πόλης, ενώ αδιαμφισβήτητα πλέον συνιστά το έμβλημα της. Όντας ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα του παρελθόντος, σήμερα βρίσκεται πρώτο-πρώτο στη λίστα επισκεψιμότητας των πολιτισμικών μνημείων της περιοχής, καθώς παράλληλα χρησιμοποιείται κι ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Το γνωστό ως Castello del Molo, Rocca a Mare ή το «Φρούριο στη Θάλασσα» επί Ενετοκρατίας, μετονομάστηκε αργότερα από τους Τούρκους ως Κούλες (από τη λέξη Su Kulesi, που σημαίνει το φρούριο του νερού). Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, απέναντι ακριβώς από το σημερινό φρούριο, οικοδομήθηκε ο «μικρός Κούλες» για να ενισχυθεί η οχύρωση του λιμανιού, ωστόσο αυτός καταστράφηκε το 1936, κατά τη διάρκεια των εργασιών για τον εξωραϊσμό της παραλιακής ζώνης.

Χτισμένος στη θέση στρογγυλού πύργου με επάλξεις, ο Κούλες κατασκευάστηκε με λαξευτούς ασβεστόλιθους από τα λατομεία της περιοχής, ενώ φαίνεται ότι πήρε την τελική του μορφή μεταξύ των χρονολογιών του 1523 και του 1540. Η συνολική επιφάνεια του φρουρίου του Χάνδακα, (έτσι μετονομάστηκε το Ηράκλειο, όταν έγινε άντρο πειρατικών επιδρομών), είναι 3600 τετραγωνικά μέτρα, ενώ διαθέτει δύο ορόφους και 26 διαμερίσματα τα δωμάτια του ισογείου του, εκτός από χώροι για τα κανόνια, πιστεύεται ότι χρησίμευσαν και σαν κατοικίες των καπετάνιων της εποχής, σαν αποθήκες ,αλλά και αίθουσες βασανιστηρίων των Κρητών επαναστατών. Ο επάνω όροφος, είχε διαμορφωθεί κατάλληλα για να λειτουργεί σαν μια ευρύχωρη πλατεία, ενώ στη βόρεια πλευρά του, εντοπίζονταν ο πύργος του φάρου.

Αν κι εδώ και δεκαετίες, ο λιμενοβραχίονας του Ηρακλείου (συνολικού μήκους σχεδόν 3 χιλιομέτρων) αποτελεί τον κλασσικό περίπατο των ντόπιων, ο Κούλες, έπειτα από πολύχρονες εργασίες ανακαίνισης και αναστήλωσης (ήδη από το 1540), τον Αύγουστο του 2016 άνοιξε για το κοινό.

Ξεχωρίζει η επιβλητική, αν και έχει φθαρθεί από το χρόνο και την αλμύρα, εικόνα του μαρμάρινου ανάγλυφου φτερωτού λιονταριού του Αγίου Μάρκου, και σύμβολο της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, που συναντάται μπροστά στην είσοδό του και εντοιχίστηκε το 1533.

Ο επισκέπτης μπορεί πια ν’ ακολουθήσει μια κυριολεκτικά δαιδαλώδη διαδρομή, περνώντας από τις πολλές αίθουσες στο ισόγειο του Κούλε, που άλλαξαν χρήση με το πέρας των αιώνων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αίθουσα με τα γλυπτά από τις πύλες των ενετικών τειχών, ένα δωμάτιο όπου προβάλλονται εκπαιδευτικά ντοκιμαντέρ για τον όρμο του Ηρακλείου, αλλά και ο χώρος με τα ευρήματα ναυαγίων από τις έρευνες του Κουστώ στην τοποθεσία.

Εντυπωσιακότερη όμως αίθουσα όλων, είναι αυτή που φιλοξενεί τα κανόνια του La Therese, της υποναυαρχίδας που είχε στείλει ο Λουδοβίκος ο ΙΔ’ για να βοηθήσει τους Ενετούς κατά την πολιορκία του Χάνδακα, το οποίο και ναυάγησε απέναντι από το νησί της Ντίας. Η εξερεύνηση τελειώνει στις αίθουσες που υπήρχαν τα κανόνια και κατοικούσαν οι αξιωματικοί της εποχής, μαζί με το διοικητή του φρουρίου, (το δώμα).

Επιπλέον, η απεριόριστη θέα στη θάλασσα που προσφέρουν οι κανονιοθυρίδες, τ’ αποτελέσματα της διαχρονικής επέμβασης και οι καίριες προσθήκες στο φρούριο (όπως η ξύλινη ράμπα για τα ΑμεΑ), σε συνδυασμό με τους κρυφούς φωτισμούς, αλλά και το πλήρες ενημερωτικό υλικό που προσφέρεται στους τουρίστες, δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για να βιώσει κανείς μια σύγχρονη εμπειρία περιήγησης στον χώρο.

Ώρες Λειτουργίας:

Καθημερινά (εκτός Δευτέρας):

Χειμερινό Ωράριο: 8:30 – 14:30

Καλοκαιρινό Ωράριο: 8:30 – 19:00