Ναός Ζωοδόχου Πηγής

Ο Ναός της Ζωοδόχου Πηγής στην Μύκονο είναι ο μητροπολιτικός ναός του νησιού και η μεγαλύτερη εκκλησία της Χώρας – γι’ αυτό ονομάζεται και Μεγάλη Παναγιά. Βρίσκεται στην περιοχή της Αλευκάντρας και υπολογίζεται πως χτίστηκε στα μέσα του 17ου αιώνα, κατά πάσα πιθανότητα το 1667.

Ο μπλε της τρούλος ξεχωρίζει από μακριά στα ολόλευκα σπίτια της Χώρας. Είναι ρυθμού βασιλικής με τρούλο, ενώ το καμπαναριό του ναού ανεγέρθη το 1912. Στο εσωτερικό της πιστοί και επισκέπτες θαυμάζουν τον δεσποτικό θρόνο του 18ου αιώνα και το εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο βενετσιάνικο τέμπλο, του οποίου η παλαιότερη εικόνα είναι αυτή του Αρχάγγελου Μιχαήλ, που χρονολογείται του 1657, είναι δηλαδή αρχαιότερη από τον ίδιο τον ναό. Οι βυζαντινές τοιχογραφίες, το προσκυνητάρι, ξυλόγλυπτοι σταυροί, ο επιτάφιος κεντημένος με χρυσή κλωστή, το ασημένιο Ευαγγέλιο, και τα τάματα των πιστών είναι που κάνουν την εκκλησία αυτή επίσης πολύ ξεχωριστή.

Αρχικά ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής ήταν ιδιωτικός, όμως η οικογένεια Γρυπάρη στην οποία ανήκε, τον δώρισε στον δήμο Μυκόνου το 1879, προκειμένου να γίνει η μητρόπολη του νησιού. Την εκκλησία συνοδεύουν δύο παραδόσεις, από τις οποίες προκύπτουν και δύο ακόμα προσωνύμιά της: Αρχικά, λέγεται και Παναγία Πηγαδιώτισσα, γιατί λέγεται πως η εικόνα της βρέθηκε μέσα σε ένα πηγάδι. Ο άλλος θρύλος που την συνοδεύει έχει να κάνει με την ανέγερση του ναού, που έγινε επί Τουρκοκρατίας. Λέγεται λοιπόν, πως οι ντόπιοι την περίοδο εκείνη άκουγαν μέσα στην νύχτα τους ήχους των σφυριών που δούλευαν για να την χτίσουν και για το λόγο αυτό την λένε και Αγγελοχτισμένη.