Λαζαρέτο
Το Λαζαρέτο είναι το μικρό νησάκι απέναντι από το Κοντοκάλι της Κέρκυρας. Απέχει 2,5 μίλια από την ακτή, έχει έκταση 70 στρέμματα και φέρει πολύ βαριά ιστορία.
Αρχικά χτίστηκε πάνω του μοναστήρι, επί Ενετοκρατίας, σύντομα όμως μετατράπηκε σε λοιμοκαθαρτήριο, δηλαδή Λαζαρέτο, όπως είναι η ιταλική ονομασία για τα νησάκια αυτά που βρίσκονταν στα λιμάνια σε όλες τις Ενετικές κτήσεις της Μεσογείου. Ο σκοπός τους ήταν να φιλοξενούν τα καράβια όσο ήταν σε καραντίνα, δηλαδή για 40 μέρες, ώστε να αποφεύγεται η μετάδοση επιδημιών στους ντόπιους κατοίκους.
Κατά τη διάρκεια των διαφόρων κατακτητών που πέρασαν από την Κέρκυρα το πρώην λοιμοκαθαρτήριο χρησιμοποιήθηκε πότε ως λεπροκομείο και πότε ως στρατιωτικό νοσοκομείο για Ρώσους, Γάλλους και Άγγλους των δυνάμεων κατοχής.
Κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Λαζαρέτο έγινε στρατόπεδο συγκέντρωσης για τους αιχμάλωτους της Εθνικής Αντίστασης. Τότε είναι που ξεκινά η μαύρη ιστορία του νησιού ως τόπος μαρτυρίου και εκτελέσεων. Κατά τη διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου στο Λαζαρέτο υπολογίζεται πως εκτελέστηκαν περισσότεροι από 118 κρατούμενοι θανατοποινίτες των φυλακών της Κέρκυρας, που στην πλειοψηφία τους ήταν πολιτικοί κρατούμενοι, δηλαδή κομμουνιστές. Αφού εκτελούνταν από εκτελεστικό απόσπασμα σε μαζικές εκτελέσεις, τα σώματα των φυλακισμένων ενταφιάζονταν σε ομαδικούς, ανώνυμους τάφους.
Από την εποχή εκείνη για το Λαζαρέτο, που τελείωσε μόλις το 1978, όταν συγγενείς των νεκρών επισκέφθηκαν τον τόπο του μαρτυρίου τους, σήμερα σώζονται ένα διώροφο κτίριο, μία μικρή εκκλησία και ο τοίχος εκτέλεσης των καταδικασμένων.
Σήμερα το Λαζαρέτο έχει ανακηρυχθεί ως ιστορικός τόπος και χώρος όπου τελούνται εκδηλώσεις μνήμης και συμφιλίωσης.