Ιερό Ιθωμάτα Δία

Στην κορυφή του όρους Ιθώμη της Μεσσηνίας, στη θέση που σήμερα βρίσκεται η Παλαιά Μονή Βουλκάνου  σε υψόμετρο 800 μέτρων, σώζονται τα θεμέλια του Ιερού του Ιθωμάτα Δία, που λατρευόταν στην περιοχή κατά την αρχαιότητα.

Ένα χάλκινο πόδι τρίποδα και άλλα ευρήματα που χρονολογούνται από τα Γεωμετρικά χρόνια, αποδεικνύουν πως το Ιερό Ιθωμάτα Δία, ήταν από τότε λατρευτικό κέντρο.

Ο Παυσανίας μας πληροφορεί, ότι τα παλιά χρόνια οργανώνονταν και μουσικοί αγώνες στο Ιερό Ιθωμάτα Δία. Σύμφωνα με τον αρχαίο περιηγητή, ο μύθος αναφέρει ότι το θεϊκό παιδί – Ζευς, μετά την απαγωγή του από τους Κουρήτες και την διάσωσή του από την οργή του πατέρα του Κρόνου, παραδόθηκε για να ανατραφεί, στις τοπικές νύμφες Ιθώμη και Νέδα, που τον έλουζαν με το νερό της πηγής Κλεψύδρας .

Ένα μικρό άγαλμα του Διός παιδιού, που είχε φιλοτεχνήσει ο γλύπτης Αγελάδας (τέλος 6ου-αρχές 5ου αιώνα π.Χ.) μεταφέρθηκε στο Ιερό του Ιθωμάτα Δία από τους επαναπατρισμένους Μεσσήνιους το 369 π.Χ.. Το άγαλμα αυτό βρέθηκε από τους μοναχούς κατά την ανέγερση της Μονής Βουλκάνου, το 625 μ.Χ.. Σύμφωνα μάλιστα με την παράδοση, το φυλούσαν με μεγάλη μυστικότητα ανά τους αιώνες, καθώς το παρελάμβανε για φύλαξη ο νεότερος μοναχός έως τα βαθιά του γεράματα και στη συνέχεια το παρέδιδε σε νεότερο.