Μονή Μελέ
Σε απόσταση περίπου 800 μέτρων από το χωριό Αρτεμισία που βρίσκεται πάνω στο δρόμο Καλαμάτας – Σπάρτης βρίσκεται η Μονή Μελέ.
Η Μονή Μελέ ή του Τιμίου Προδρόμου, καθώς ο ναός γιορτάζει στις 29 Αυγούστου στην Αποτομή της Τιμίας κεφαλής του Προδρόμου και Βαπτιστή Ιωάννη, πήρε το όνομά της από το παρακείμενο μεσαιωνικό φρούριο των Παλαιολόγων.
Σήμερα από τη Μονή Μελέ, που έχει αναστηλωθεί πρόσφατα από την Αρχαιολογική υπηρεσία, σώζεται ένα σημαντικό τμήμα του οχυρού περιβόλου της και ο κεντρικός ναός που ανήκει στο συνήθη για τα μοναστήρια, αρχιτεκτονικό τύπο του ελεύθερου σταυρού με τρούλο και νάρθηκα.
Η Μονή Μελέ υπολογίζεται ότι χτίστηκε τον 17ο αιώνα καθώς οι τοιχογραφίες χρονολογούνται στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα και μάλιστα οι ειδικοί εκτιμούν ότι είναι αντίγραφο αυτών που βρίσκονται στο ναό της Μονής Μαρδακίου.
Αυτό, όμως, για το οποίο έχει μείνει στην ιστορία η Μονή Μελέ είναι η λειτουργία της Μεγάλης του Γένους Σχολής του Μωριά από το 1712 μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα. Εκεί δίδαξαν φωτισμένοι άνθρωποι της εποχής και μαθήτευσαν, μεταξύ άλλων, αγωνιστές της επανάστασης του 1821 όπως ο Νικηταράς και ο Αναγνωσταράς. Την παράδοση της Μονής Μελέ συνέχισε από το 1854 έως το 1902 ο εθνικός ευεργέτης Πέτρος Δημάκης, ο οποίος χρηματοδότησε τη λειτουργία του αλληλοδιδακτικού σχολείου, Δημάκεια Εκπαιδευτήρια.
