Προάστιο
Ένα από τα παλαιότερα και σημαντικότερα μεταβυζαντινά χωριά της περιοχής, με έντονο παραδοσιακό χρώμα, το Προάστιο (ή Πραστείο), εποπτεύει τον μεσσηνιακό κόλπο από μια πλαγιά του Ταΰγετου, 6 χλμ ΝΑ της Καρδαμύλης και 43 χλμ από την Καλαμάτα. Συγκροτεί μαζί με το παραθαλάσσιο Νέο Προάστιο (ή Πόρτο Καλαμίτσι) και τον οικισμό Λάκκος, τοπικό διαμέρισμα του δήμου δυτικής Μάνης.
Αναφέρεται ήδη από το 1479 μεταξύ των τεσσάρων κυριότερων χωριών της καπετανίας της Ανδρούβιστας, μαζί με τη Χώρα (Ανδρούβιστα), την Καρδαμύλη και το Λεπτίνι. Λόγω των οχυρών του θέσεων, το Προάστιο υπέστη μεγάλες καταστροφές από τους Τούρκους, που το έκαψαν δύο φορές μέσα στον 17ο αι., αναγκάζοντας μεγάλο μέρος του πληθυσμού να μεταναστεύσει στον Τάραντα της Ν. Ιταλίας.
Σήμερα στο Προάστιο σώζονται περίπου 200 παλαιά κτίσματα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, μεταξύ των οποίων τοξωτά σπίτια επιμελημένης κατασκευής, χτισμένα με πωρόλιθο από τα τοπικά λατομεία, καθώς και 40 βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, με έξοχες αγιογραφίες, που απηχούν την παλαιά και έντονη θρησκευτική ζωή.
Το Προάστιο υπήρξε έδρα επισκοπής τον 18ο αι., αλλά ήδη από τον 15ο αι., όταν παραχωρήθηκαν εκτάσεις του στους Παλαιολόγους και τους Μελισσηνούς του Μυστρά, είχαν χτιστεί εκατοντάδες εκκλησίες, πολλές από τις οποίες, παρότι ρημαγμένες από τον χρόνο και την εγκατάλειψη, σώζονται έως σήμερα.
Ο πύργος Περδικέα κι η πυργοκατοικία ιδιοκτησίας Δ.Χουσέα, χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής των αρχών του 19ου αι., έχουν χαρακτηριστεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία, ενώ η εννεάκρουνη κρήνη των Μελισσηνών (1643) που δεσπόζει στην είσοδό του Προαστίου κι ένα μοναδικό πέτρινο γεφύρι συνιστούν εντυπωσιακά δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής.
Εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς είναι το ενάλιο σπήλαιο «Καταφύγι του Βατσινήδη» (ή Βοτσινίδη)» έξω από το Νέο Προάστιο (τοποθεσία Λάζος), στον παραθαλάσσιο δρόμο Καρδαμύλης – Αγίου Νικολάου, συνολικού εμβαδού 2.400τ.μ., με δύο τεράστιους κύριους θαλάμους με μεγάλες λίμνες θαλασσινού νερού, που συνδέονται μεταξύ τους με διάδρομο, κι άλλες μικρότερες αίθουσες με λιμνούλες και σταλακτιτικό διάκοσμο.
