Άβορος
Ο Άβορος, χωριό της Δωρίδας στη Φωκίδα, είναι χτισμένος σε υψόμετρο 750 μέτρων, στην πλαγιά της Αετοράχης, απέναντι από τις παρυφές της Γκιώνας και των Βαρδουσίων. Η φύση έδωσε απλόχερα τα δώρα της στο χωριό, που το περιβάλλουν πανύψηλα δέντρα και άφθονα, τρεχούμενα νερά. Δάσος δρυών και καστανιών στολίζει τα μικρά, παραδοσιακά χτισμένα σπίτια στον Άβορο, ενώ γύρω από τις αυλές τους, φυτρώνουν κουμαριές, αριές, ακακίες και βέβαια υπεραιωνόβια ψηλά πλατάνια, που έχουν δώσει στο χωριό και το όνομα «βαθιά πλατάνια».
Το πόσο πίσω στο χρόνο βρίσκεται η ίδρυση του Άβορου είναι άγνωστη, αλλά υπολογίζεται κάπου στην Τουρκοκρατία. Άγνωστη παραμένει και η προέλευση της ονομασίας του χωριού, που παλαιότερα απαντάται και ως Άβουρος. Πιθανότατα σχετίζεται με τα μαντριά για τα βοοειδή, καθώς η λέξη βούρος στη σλαβική έχει την ερμηνεία αυτή.
Σύμφωνα με την παράδοση, παλαιότερα ο Άβορος ήταν χτισμένος κοντά στο Μόρνο. Οι κάτοικοι όμως εγκατέλειψαν το παλιό χωριό λόγω των κακών συνθηκών και εγκαταστάθηκαν στο «φυσικό παράδεισο» που έγινε το νέο τους σπίτι και παραμένει ως σήμερα. Κατά την μετοίκηση, κάποιοι από τους κατοίκους εγκαταστάθηκαν στην περιοχή πριν το Κροκύλειο, όπου βρίσκεται ο Αβορίτης, δηλαδή ο μικρός Άβορος. Από τον μικρό αυτό οικισμό κατάγεται οι Στρατηγός Μακρυγιάννης, μια από τις πιο σπουδαίες μορφές της ελληνικής Επανάστασης.
Η εκκλησία στον Άβορο είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και στη γιορτή της το Δεκαπενταύγουστο οργανώνεται στο χωριό μεγάλο πανηγύρι. Η σημερινή εκκλησία χτίστηκε το 1898 πάνω στα ερείπια της παλιάς, η οποία λέγεται πως ήταν ένα είδος κατακόμβης γιατί ήταν σχεδόν υπόγεια και χρειαζόταν να κατέβει κανείς περίπου 12 σκαλοπάτια για να μπει στο εσωτερικό της. Μέρη του παλιού κτίσματος χρησιμοποιήθηκαν για την οικοδόμηση της καινούριας εκκλησίας, ενώ ένα από αυτά φέρει σκαλιστή τη χρονολογία «292», που πάντως υπολογίζεται πως αναφέρεται στο 1292 και έχει σβηστεί το ψηφίο ένα. Τμήματα από το παλιό ζωγραφιστό τέμπλο βρίσκονται σήμερα στον Άγιο Ιγνάτιο στα Αλώνια και τον Άγιο Γεώργιο στο νεκροταφείο του Άβορου.
