Κούμοι

Οι Κούμοι είναι ένα μικρό χωριό του νομού Ρεθύμνου, κοντά στο Φωτεινό, στο δρόμο Ρεθύμνου-Αγίας Γαλήνης  και απέχει 15 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από το Ρέθυμνο.

Σε υψόμετρο 460 μέτρων, στους πρόποδες μιας πλαγιάς του Βρύσινα, οι Κούμοι είναι ένας ορεινός οικισμός 200 περίπου κατοίκων, φημισμένος για τα κτηνοτροφικά του προϊόντα. Η ονομασία του προέρχεται από το Βυζαντινό τύπο Κούμοι, που σημαίνει πρόχειρη στέγη για την προστασία μικρών ζώων από τα αρπακτικά. Το χωριό φαίνεται από απογραφές του 16ου αιώνα, ενώ επί Τουρκοκρατίας το χωριό βίωσε σημαντικές μάχες.

Στους Κούμους, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν αρκετοί ναοί και παρεκκλήσια, όπως ο ναός του Σωτήρα Χριστού, η κεντρική εκκλησία στο χωριό και η σπηλαιώδης εκκλησία του Αγίου Αντωνίου.

Από τις πλέον σημαντικές εκδηλώσεις στους Κούμους είναι η γιορτή του Αγίου Γεωργίου, με το παραδοσιακό στοιχείο να κυριαρχεί και με πλήθος πιστών από όλη την Κρήτη. Το πρωί πραγματοποιείται η θεία λειτουργία και ακολουθεί η λιτανεία της εικόνας του Αγίου Γεωργίου στους δρόμους του χωριού, με τη συμμετοχή γεωργαλίδικων αλόγων και τη συνοδεία νέων με παραδοσιακές φορεσιές.

Η γιορτή κορυφώνεται με τον καθιερωμένο αγιασμό των γαλακτοκομικών προϊόντων στην αυλή της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου και στη συνέχεια το τραγούδι του Αγίου από την ομάδα ριζίτικου Κούμων, όπως την αποκαλούν. Σύμφωνα με την παράδοση, όλοι οι κτηνοτρόφοι του χωριού προσφέρουν την ημερήσια παραγωγή γάλακτος, η οποία αφού τυροκομηθεί στο τυροκομείο του χωριού, προσφέρεται με την μορφή τυριού (γραβιέρας) και μυζήθρας στους εκκλησιαζόμενους μαζί με άφθονο κρασί, βραστό κρέας και άλλους μεζέδες.