Μουρτζανά

Μετά το χωριό στο Γαράζο του νομού Ρεθύμνου, συναντώνται τα Μουρτζανά, περίπου 38 χιλιόμετρα μακριά από το Ρέθυμνο.

Τα Μουρτζανά είναι ένας από τους παλιότερους και γραφικότερους οικισμούς του νομού, του οποίο ο πληθυσμός εμπλουτίζεται με μόνιμους μετανάστες από το εξωτερικό και κυρίως την Αγγλία.

Το χωριό ιδρύθηκε από μια οικογένεια Μουρτζανού, και το όνομα των Μουρτζανών είναι ένα σαρακήνικο παρατσούκλι, που προέρχεται από το χρώμα coral, και σημαίνει το βαθυκόκκινο χρώμα.

Τα Μουρτζανά χτίστηκαν το 961 μ.Χ. και συγκαταλέγονται ανάμεσα στα χωριά με πλούσια αρχιτεκτονική. Ο επισκέπτης παρατηρεί στοιχεία που αντανακλούν στη βυζαντινή περίοδο, στην ενετική περίοδο, αλλά και στην περίοδο της τουρκοκρατίας, ενώ εντύπωση προκαλεί η σχεδόν φρουριακή εξωτερική εμφάνιση ορισμένων κατοικιών, καθώς κι η ύπαρξη εσωτερικά πολλών δωματίων και εισόδων.

Πάνω στο λόφο του χωριού Μουρτζανά, βρίσκεται το σύγχρονο εκκλησάκι του Αγίου Αλεξάνδρου, και πιο ανατολικά εντοπίζεται ο καθεδρικός ναός του οικισμού, η Αγία Σοφία. Βγαίνοντας από το χωριό συναντάται το εγκαταλελειμμενο χωριό Μούσαι, και ο ναός της Αγίας Παρασκευής, που χτίστηκε το 1837. Τέλος, το μάτι του ταξιδιώτη θα εντοπίσει το υδραγωγείο, που κατασκευάστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, και σκοπός του ήταν η διευκόλυνση παροχής νερού στους κατοίκους της περιοχής.

Τα Μουρτζανά είναι αρκετά γνωστά χάριν στις δυναμικές πολιτιστικές δραστηριότητες του συλλόγου τους, αλλά και για τα ελαιοκομικά τους εργοστάσια.