Μύλοι
Οι Μύλοι του νομού Ρεθύμνου είναι ένα χωριό σε πολύ κοντινή απόσταση από το Ρουσσοσπίτι και7 χιλιόμετρα νότια από το Ρέθυμνο.
Ένας οικισμός παλιότερα χτισμένος μέσα στο φαράγγι Μύλων, οι Μύλοι αποτελούνταν από δύο οικισμούς, τους Άνω και Κάτω Μύλους, αλλά το 1963 και μετά από έκθεση γεωλόγων, αποφασίστηκε η μεταφορά των οικισμών υπό το φόβο της κατολίσθησης. Από το 1972 οι δύο γειτονιές εγκαταλείφθηκαν και οι κάτοικοί τους εγκαταστάθηκαν στο νέο οικισμό των Μύλων που βρίσκεται δυτικά, εκτός του φαραγγιού, σε υψόμετρο 270 μέτρων στην απαλλοτριωμένη περιοχή Φραχτό.
Στη νότια από τους παλιούς οικισμούς περιοχή του φαραγγιού, πλούσια σε πηγαία νερά, κατασκευάστηκαν και λειτούργησαν νερόμυλοι-αλευρόμυλοι από την εποχή που άρχισε να γίνεται χρήση των υδατοπτώσεων για παραγωγή ενέργειας. Εκτός από τους πολλούς νερόμυλους, τα πολλά νερά της κοιλάδας συντηρούσαν κήπους με οπωροφόρα δέντρα και λαχανικά. Το νερό προέρχεται από τις πλούσιες πηγές που βρίσκονται στο φαράγγι, σε διάφορα σημεία με μεγαλύτερη την πηγή στον Άγιο Αντώνιο και στις Πέντε Παρθένες.
Οι Μύλοι αναφέρονται σε έγγραφο του 1643 και αρχικά δημιουργήθηκαν στο σημείο εκείνο επειδή η πολιτική για το σιτάρι που εφάρμοσαν οι Ενετοί είχε πρωτεύοντα ρόλο, σε περιόδους αποκλεισμού του νησιού από εχθρικούς στόλους. Η παραγωγή και οι αλεστικές υπηρεσίες τους ήταν ιδιαίτερα σημαντικές κατά τους περασμένους αιώνες, γιατί τροφοδοτούσαν αδιάκοπα την πόλη του Ρεθύμνου και τις γύρω περιοχές με αλεύρι.
Στη συνέχεια, επί τουρκοκρατίας οι περισσότεροι Τούρκοι κατοικούσαν στους Κάτω Μύλους και σε διάσπαρτες μυλοκατοικίες κατά μήκος του ποταμού αλλά και βορειότερα μέχρι τον Άγιο Μάρκο, αφού η αγορά του Ρεθύμνου πιο κοντά και τα εδάφη ήταν πιο παραγωγικά και τα νερά περισσότερα για μεγαλύτερη ενέργεια στους νερόμυλους.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, στους Μύλους επαναλειτούργησαν εντονότερα 10 νερόμυλοι γιατί οι υπόλοιποι ντιζελοκίνητοι αλευρόμυλοι σταμάτησαν να λειτουργούν από έλλειψη καυσίμων.
Οι παλαιοί οικισμοί των Μύλων μέσα στο φαράγγι αποτελούν σήμερα πόλο έλξης τουριστών, αφού σήμερα εκεί υπάρχουν τα χαλάσματα των νερόμυλων, μικρά εκκλησάκια αλλά και ένα σπίτι έχει μετατραπεί σε καφενείο-ταβέρνα για τους επισκέπτες.
