Ρουσσοσπίτι
Το Ρουσσοσπίτι είναι ένα από τα πολλά χωριά του νομού Ρεθύμνου και απέχει 7 περίπου χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο και βρίσκεται στη πλαγιά του Βρύσινα.
Χτισμένο σε υψόμετρο 300 μέτρων, το Ρουσσοσπίτι χωρίζεται σε Πάνω και Κάτω και έχει υπέροχη θέα στο Κρητικό πέλαγος, κάτι που το κάνει να προσφωνείται από πολλούς το «μπαλκόνι του Ρεθύμνου» και δημιουργήθηκε από του Ενετούς από το 12ο αιώνα. Τα κτίρια του χωριού έχουν το βενετσιάνικο στυλ με τις καμάρες και τις αυλόπορτες, τα θυρώματα και τις φρουριακού χαρακτήρα προσόψεις, ενώ υπάρχει και μια κρήνη του 17ου αιώνα.
Για την ονομασία του ως Ρουσσοσπίτι υπάρχουν δύο εκδοχές. Η μια κάνει λόγο για ένα σπίτι στο κάτω χωριό που ήταν βαμμένο «ρούσσο», δηλαδή κόκκινο. Η δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι μια Ρωσίδα (ρούσσα), λόγω του κλίματος του χωριού και μετά από σύσταση των γιατρών της, εγκαταστάθηκε εκεί για να αναρρώσει από την ασθένεια που την ταλαιπωρούσε. Μετά την ανάρρωσή της, της άρεσε το χωριό και έχτισε σπίτι για τη διαμονή της μέχρι το τέλος της ζωής της. Λέγεται μάλιστα ότι σε ερειπωμένο σπίτι του χωριού υπάρχει το οικόσημό της.
Το Ρουσσοσπίτι με τους 350 περίπου κατοίκους σήμερα, έγινε πολλές φορές πεδίο μάχης κατά το παρελθόν. Το 1822 στην τοποθεσία «Πέταλο», πιάστηκαν αιχμάλωτοι ο Γάλλος φιλέλληνας Βαλέστρα και ο Κόκκινος (Χίος), ενώ κατά την επανάσταση του 1866, έγινε μεγάλη μάχη στην περιοχή και οι Τούρκοι έκαψαν το χωριό. Αργότερα οι κάτοικοί του επέστρεψαν και το ξανάχτισαν. Στην επανάσταση του 1896, οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν για να ξεφύγουν από τη μανία των Τούρκων. Οι συλληφθέντες κάτοικοι του Ρουσσοσπιτίου, γλίτωσαν το θάνατο, χάρη στην παρέμβαση του επισκόπου Διονύσιου Κστρινογιαννάκη, ενώ από την εκκλησία της Παναγίας, οι Τούρκοι, όπως συνήθιζαν, έβγαλαν τα μάτια των αγίων με τις λόγχες τους από τις τοιχογραφίες του ναού. Εκτός από την Παναγία, άλλοι ναοί στο Ρουσσοσπίτι είναι η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, στη γιορτή της οποίας γίνεται πανηγύρι (26 Ιουλίου) και ο Άγιος Ονούφριος.
