Αρχαία Αγορά Θάσου
Η αρχαία αγορά της Θάσου είναι ο σπουδαιότερος αρχαιολογικός χώρος του νησιού και βρίσκεται στην πρωτεύουσα, τον Λιμένα. Τα μνημεία ήρθαν στο φως από την σκαπάνη της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής, κατά το μέσο του 20ού αιώνα, από το 1948-1955. Μέχρι και σήμερα πάντως στην περιοχή, που είναι εξαιρετικά πλούσια σε ευρήματα, οι ανασκαφές κατά καιρούς συνεχίζονται.
Υπολογίζεται πως η οικοδόμηση στην αρχαία αγορά της Θάσου ξεκίνησε κατά τον 6ο π.Χ. αιώνα και συνεχίστηκε έκτοτε καθ’ όλη την ιστορική παρουσία του πολιτισμού στο νησί, με «σημείο καμπής» την λεηλασία και την καταστροφή που ήρθε τον 3ο π.Χ. αιώνα από τους Ερούλους. Οι μεγαλοπρεπέστερες σελίδες γράφτηκαν κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα, όταν η θασειακή πολιτεία είχε σπουδαία θέση στον τότε γνωστό κόσμο, γεγονός που «απαιτούσε», η αρχαία αγορά της Θάσου να είναι ένας εξίσου σπουδαίος χώρος.
Καταλαμβάνει συνολική έκταση οκτώ περίπου στρεμμάτων και διέθετε κατά την αρχαιότητα τρεις πύλες. Μία από αυτές, η πιο μεγαλοπρεπής, ήταν εκείνη που ένωνε, μέσω πλακόστρωτης οδού, το αρχαίο λιμάνι με την αρχαία αγορά της Θάσου. Η ορθογώνια «πλατεία», που ήταν κατά την εποχή της ακμής της τόσο διοικητικό όσο και θρησκευτικό κέντρο της πόλης, περιβαλλόταν από τέσσερις στοές – προσόψεις δημόσιων κτηρίων. Αναθηματικά μνημεία και αγάλματα κοσμούσαν το χώρο μπροστά τους, ενώ στο κέντρο της αρχαίας αγοράς της Θάσου συγκεντρώνονταν μικροί ναοί, βωμοί και ιερά. Σήμερα οι επισκέπτες μπορούν να δουν ερείπια από τις στοές, αλλά και άλλα κτήρια.
Μεταξύ των κτηρίων αυτών στην αρχαία αγορά της Θάσου έχουν «αναγνωρισθεί» από τους αρχαιολόγους το πρυτανείο της πόλης, το κτήριο των παρασκηνίων, όπως λέγεται λόγω της μορφής του, ένα συγκρότημα δωματίων, το κενοτάφιο του Γλαύκου, ενός από τους πρώτους Πάριους αποίκους στο νησί, το ιερό του Ηρακλή, η δίοδος των Θεωρών όπου βρέθηκαν τρία ανάγλυφα που απεικονίζουν τον Απόλλωνα με τις Νύμφες και τον Ερμή με τις Χάριτες, το ιερό του Δία Αγοραίου, το ιερό του Θάσιου Ολυμπιονίκη και γιο του Ηρακλή Θεαγένη και το μνημείο των εγγονών του Αυγούστου, του Γάϊου και του Λεύκιου Καίσαρα.
