Πλάκα

Η Πλάκα είναι το χωριό στην άκρη της χερσονήσου στην βορειοανατολική Λήμνο και οφείλει το όνομά της στο ομώνυμο αυτό ακρωτήριο που συνθέτουν μοναδικές, πιθανότατα ηφαιστειογενείς σκούρες πλάκες, σε αποχρώσεις του γκρίζου, ακόμα και του μαύρου.

Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, ο οικισμός της Πλάκας συγκροτήθηκε περί τα μέσα του 19^ου αιώνα, ενώ σήμερα διατηρείται στο μεγαλύτερο μέρος του χωριού η παραδοσιακή αρχιτεκτονική με τα πετρόχιστα σπίτια και τα λιθόχτιστα καλντερίμια. Η θέα από το σημείο αυτό προς την Ίμβρο, που απέχει μόλις 12 ναυτικά μίλια είναι ανεμπόδιστη, γεγονός που έκανε τους εκδιωγμένους Ίμβριους να ορίσουν την Πλάκα για το ετήσιο αντάμωμά τους. Από το 2003 και μετά η ετήσια συνάντησή τους γίνεται στο εκκλησάκι της Αγίας Άννας, που θεμελιώθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Ο κεντρικός ναός στην Πλάκα, όπως και σε αρκετά άλλα χωριά της Λήμνου, είναι αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο και χτίστηκε το 1896. Ξεχωρίζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας, που θεωρείται ρυθμού μπαρόκ και είναι παλαιότερο του ναού, καθώς χρονολογείται από τα τέλη 18ου αιώνα και πιστεύεται ότι προέρχεται από μοναστήρι της γειτονικής Λέσβου.

Σήμερα η Πλάκα θεωρείται ένα από τα πιο «ζωντανά» χωριά της Λήμνου, με δραστήριους συλλόγους, καταστήματα, ταβερνάκια και ενοικιαζόμενα δωμάτια.

Λίγο έξω από την Πλάκα βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους, όπου γίνεται μεγάλο πανηγύρι στις 22 Αυγούστου. Κοντά στο εκκλησάκι στη θέση «Ρουσσούνια», απέναντι από την χερσόνησο του Άθω, βρίσκεται το Αγίασμα. Πρόκειται για πηγή γλυκού νερού, που ρέει άφθονο και θεωρείται θαυματουργό.

Ο φάρος της Πλάκας είναι ένα ακόμα από τα αξιοθέατα του χωριού, ενώ σύμφωνα με ιστορικές πηγές, γύρω από την Πλάκα εντοπίζονται οι θέσεις τριών αρχαίων και μεσαιωνικών οικισμών. Ανάμεσα από την Πλάκα και την Παναγιά λέγεται πως βρισκόταν η αρχαία Άκεσα, που πήρε το όνομά της από τον Φιλοκτήτη, τον μυθικό ήρωα που θεραπεύτηκε στο σημείο (ακέομαι= θεραπεύομαι). Σήμερα στο σημείο μπορεί κανείς να δει τα ερείπια του μεσαιωνικού οικισμού Αξά ή Νάξα, κοντά στην ομώνυμη παραλία. Στο παλιό λιμάνι της Πλάκας υπάρχει το Βριόκαστρο ή Παλαιόκαστρο, μεσαιωνικό οχυρό, ενώ σε απόσταση μικρότερη του ενός χιλιομέτρου από την παραλία, όπου μπορείτε να απολαύσετε το μπάνιο σας, έχουν εντοπιστεί ερείπια αρχαίας βυθισμένης πόλης, που ταυτίζεται από τους μελετητές με την ομηρική νησίδα Χρύση και η οποία καταβυθίστηκε το 197 πΧ.