Ζωριάνο

Το Ζωριάνο είναι ένα από τα πιο παλιά χωριά της Φωκίδας. Βρίσκεται στα δυτικά του νομού, ανήκει στο δήμο Δωρίδος και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 800 μέτρων στα Βαρδούσια. Η ίδρυση του Ζωριάνου χάνεται στα βάθη των αιώνων. Πήρε το όνομά του από τον Μιχαήλ Ζωριάνο, στρατηγό του Δεσπότη της Ηπείρου κατά τον 13^ο αιώνα, αν και η οικογένεια Ζωριάνου συναντάται ήδη επί αυτοκράτορα του Βυζαντίου Λέοντα του Ίσαυρου, τον 8^ο αιώνα.

Το χωριό συναντάται και με τις ονομασίες «Ζοριάνος» ή «Ζωριάνος», όμως σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Δήμου Δωρίδος, το 2002 η ορθογραφία καθορίστηκε στο Ζωριάνο.

Από μακριά ξεχωρίζει κανείς τις κατακόκκινες στέγες των σπιτιών του Ζωριάνου, μέσα στα δέντρα και την καταπράσινη φύση. Το παλαιότερο κτίριο του χωριού θεωρείται ότι είναι προεπαναστατικό (των αρχών του 19^ου αιώνα δηλαδή) και είναι χτισμένο παραδοσιακά: Έχει μόνο ένα δωμάτιο, στο κέντρο του οποίου υπάρχει η εστία, ενώ στους τοίχους γύρω βλέπουμε πολεμίστρες.

Ένα ακόμα ενδιαφέρον αρχιτεκτονικά δημιούργημα στο Ζωριάνο είναι το Δημοτικό Σχολείο, που ιδρύθηκε γύρω στα 1835, ενώ ο παλαιότερος ναός χτίστηκε το 1830, είναι ρυθμού βασιλικής και αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο. Ξεχωρίζει από μακριά το περίτεχνο, πετρόχτιστο, τριώροφο καμπαναριό.

Το Ζωριάνο γιορτάζει στην Απόδοση της Κοίμησης της Θεοτόκου, στις 23 Αυγούστου, όταν γίνεται μεγάλο πανηγύρι στην πλατεία.