Μοναστήρι Παναγίας Βρυσιανής
Το Μοναστήρι της Παναγιάς της Βρυσιανής βρίσκεται πολύ κοντά στον οικισμό Εξάμπελα της Σίφνου, νότια της Απολλωνίας, στο δρόμο προς Φάρο και Πλατύ Γιαλό. Είναι το μεγαλύτερο μοναστήρι του νησιού και είναι αφιερωμένο στο Γενέθλιο της Θεοτόκου.
Το Μοναστήρι της Παναγιάς της Βρυσιανής ή αλλιώς Παναγιάς της Βρύσης, σύμφωνα με τα ιστορικά χειρόγραφα, χτίστηκε τον 17ο αιώνα στην θέση που βρισκόταν κάποτε μια μικρή εκκλησία του Άη Σάββα.
Η μονή της Παναγιάς της Βρυσιανής υπήρξε πάντα ανδρική.
Χαρακτηρίζεται από τον σταυροειδή βασιλικό ρυθμό του ναού της και το δισυπόστατο καμπαναριό της. Βασικό γνώρισμά του Ναού αποτελεί επίσης το ξυλόγλυπτο τέμπλο του και η εικόνα της Παναγιάς της Βρύσης της Βρεφοκρατούσας.
Για να εισέλθετε στο μοναστήρι της Παναγιάς της Βρυσιανής περνάτε την όμορφη μαρμάρινη είσοδό του ή «λότζιας», όπως την ονομάζουν οι ντόπιοι.
Εκτός από την πλούσια αρχιτεκτονική της, η μονή διαθέτει σημαντικό αριθμό ιστορικών εικόνων, χειρογράφων και άλλων θρησκευτικών κειμηλίων, περισσότερα εκ των οποίων στεγάζονται στο Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης.
Σημαντικότερα μετόχια του μοναστηριού της Παναγιάς της Βρυσιανής είναι μεταξύ άλλων, η μονή του Προφήτη Ηλία, η Παναγιά Χρυσοπηγή και η Παναγιά η Κιτριανή.
Μαζί με τις εκατοντάδες εκκλησίες της Σίφνου, το Μοναστήρι της Παναγιάς της Βρυσιανής συνδέει την θρησκευτική με την κοινωνική παράδοση.
Καμία μονή στη Σίφνο δεν είναι ενεργή σήμερα.
