Παλαιοχριστιανική Βασιλική Αγίου Νικήτα

O μικρός μονόχωρος ναός του Αγίου Νικήτα, που βρίσκεται δίπλα από το μεσαιωνικό κάστρο Φραγκοκάστελλο, είναι κτισμένος πάνω στα ερείπια της Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής Αγίου Νικήτα της οποίας πλέον διατηρούνται μόνο οι τοίχοι και το ψηφιδωτό της. Βρίσκεται στο νομό Χανίων στη νότια ακτή της Κρήτης και απέχει 18 χιλιόμετρα ανατολικά της Χώρας Σφακίων.

Η Παλαιοχριστιανική Βασιλική Αγίου Νικήτα χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 6^ου αιώνα, περίοδο κατά την οποία τα νότια παράλια του νησιού ακμάζουν. Κατά την ανασκαφή της διαπιστώθηκε ότι οι τοίχοι της σώζονται σε αρκετό ύψος κάτω από την επιφάνεια, γεγονός που δείχνει ότι ο ναός εγκαταλείφθηκε και παρήκμασε σταδιακά γύρω στα μέσα του 7^ου αιώνα, εποχή κατά την οποία ξεκινούν οι αραβικές επιδρομές.

Αρχιτεκτονικά μέλη από τη Παλαιοχριστιανική Βασιλική Αγίου Νικήτα χρησιμοποιήθηκαν και για την οικοδόμηση του Φραγκοκάστελλου. Ο ναός ήταν τρίκλιτος και συνολικού μήκους περίπου 26 μέτρων.

Το δάπεδο της Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής Αγίου Νικήτα καλυπτόταν από ψηφιδωτό, το οποίο διατηρείται στο μεγαλύτερο μέρος του σε πολύ καλή κατάσταση. Στο δάπεδο κυριαρχεί ο γεωμετρικός διάκοσμος, αλλά και παραστάσεις με ζώα, όπως η παράσταση του τράγου ανάμεσα σε βλαστούς.

Στον χώρο του ιερού της βασιλικής είναι χτισμένος το δεύτερο μισό του 13^ου αιώνα ο μονόχωρος ναός του Αγίου Νικήτα. Για την κατασκευή του έχουν χρησιμοποιηθεί αρχιτεκτονικά μέλη από τη βασιλική, όπως οι δύο μαρμάρινοι κίονες, που έχουν εντοιχιστεί στο μέσο των πλάγιων τοίχων.