Πρωτομινωϊκός Τάφος Νέων Ρουμάτων

Ο Πρωτομινωικός τάφος Νέων Ρουμάτων είναι ένας από τους σημαντικότερους της Κρήτης και ανακαλύφθηκε τυχαία το 1980 στην κοιλάδα των Νέων Ρουμάτων των Χανιών. Βρίσκεται στην τοποθεσία «Πεύκος», πολύ κοντά στον επαρχιακό δρόμο που συνδέει τα Χανιά με τη Σούγια.

Οι διαστάσεις του Πρωτομινωικού τάφου Νέων Ρουμάτων είναι μικρές και είναι  θολωτός.  Έχει κατασκευαστεί με ποταμίσιες πέτρες και ο νεκρός, στον οποίο ανήκε, είχε τοποθετηθεί σε συνεσταλμένη στάση, ενώ βρέθηκαν και  δύο αγγεία ως κτερίσματα. Πρόκειται για ένα αρκετά καινοτόμο στοιχείο στην πρωτομινωική ταφική αρχιτεκτονική, αφού μέχρι σήμερα όλοι οι γνωστοί τάφοι στην Κρήτη  είναι μεγαλύτερων διαστάσεων.

Γύρω από τον Πρωτομινωικό τάφο Νέων Ρουμάτων, βρέθηκαν διάσπαρτες πέτρες και λίγα όστρακα ανάμεσά τους.

Ένας δεύτερος θολωτός τάφος όμοιας κατασκευής, αλλά ακόμα μικρότερων διαστάσεων από τον Πρωτομινωικό τάφο Νέων Ρουμάτων, έχει ανασκαφεί σε άλλη θέση στην ίδια περιοχή, ενώ ίχνη πρωτομινωικών εγκαταστάσεων έχουν εντοπισθεί σε διάφορα υψώματα γύρω από την κοιλάδα των Νέων Ρουμάτων παρουσιάζοντας με τη σειρά τους ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον.