Ταφικός Τύμβος Δοξιπάρας
Μεταξύ των χωριών Μικρή Δοξιπάρα, Ζώνη και Χελιδόνα, στον Κυπρίνο της Ορεστιάδας, βρίσκεται ο ταφικός τύμβος Δοξιπάρας, που χρονολογείται στον 2ο μ. Χ. αιώνα. Τέσσερα μέλη πλούσιας οικογένειας της περιοχής πέθαναν διαδοχικά, αποτεφρώθηκαν και ενταφιάστηκαν εδώ, όπου κατασκευάστηκε ο μεγάλος ταφικός τύμβος Δοξιπάρας εις μνήμην τους.
Οι ανασκαφές στον ταφικό τύμβο Δοξιπάρας ξεκίνησαν το 2002 και έφεραν στο φως τέσσερις λάκκους αποτέφρωσης, που περιείχαν υπολείμματα των καύσεων δύο ανδρών μέσης ηλικίας, ενός νεαρού και μιας επίσης νεαρής γυναίκας. Στους λάκκους αυτούς του ταφικού τύμβου Δοξιπάρας εντοπίστηκε και πλήθος αντικειμένων που συνόδευε τους νεκρούς στον άλλο κόσμο, σύμφωνα με τις παραδόσεις της εποχής: αγγεία, πήλινα και χάλκινα, λυχνοστάτες και λυχνάρια, όπλα και κοσμήματα είναι μεταξύ των ευρημάτων.
Αυτό που κάνει τον Ταφικό Τύμβο της Δοξιπάρας σημαντικό όμως είναι η ανακάλυψη πέντε αμαξών, θαμμένων μαζί με τα πέντε άλογά τους πέριξ του τύμβου. Τέτοιου είδους ευρήματα έχουν βρεθεί στην Ασία και την Ευρώπη, είναι το μοναδικό όμως παράδειγμα στον ελληνικό χώρο. Επρόκειτο για τετράτροχες άμαξες που χρησιμοποιήθηκαν για την μεταφορά των νεκρών ως το σημείο καύσης και ταφής, ενώ κάθε μια είναι λίγο διαφορετική από τις άλλες.
Από τις άμαξες που βρέθηκαν στον Ταφικό Τύμβο Δοξιπάρας διατηρούνται τα μεταλλικά λειτουργικά και διακοσμητικά στοιχεία, ενώ σε δύο από αυτές διατηρούνται και αποτυπώματα των ξύλινων τμημάτων τους.
