Σαϊδόνα

Η Σαϊδόνα  είναι ορεινό χωριό της δυτικής Μάνης, σε υψόμετρο περίπου 600 μ., 54 χλμ από την Καλαμάτα και 13 χλμ. από την παραλία της Στούπας, αμφιθεατρικά χτισμένο στη ΝΔ πλευρά του όρους Σωτηρίτσα, στους πρόποδες του Ταΰγετου. Όσοι πέρασαν από τον τόπο αυτόν, ύμνησαν την ομορφιά του χωριού μέσα στο περιβάλλον που συνθέτουν τεράστιες βελανιδιές και τρεχούμενα νερά, με τα λιθόστρωτα στενοσόκακα και τα παλιά παραδοσιακά πέτρινα σπίτια με θέα τη θάλασσα. Εξάλλου, στην ομορφιά του τοπίου και την ύπαρξη πολλών αηδονιών λέγεται πως οφείλεται το όνομα του χωριού (Αϊδόνα- Σαν αϊδόνα-Σαϊδόνα).

Οι πρώτοι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στην Σαϊδόνα  μετά την οθωμανική κατάκτηση του ελλαδικού χώρου, όπως αποδεικνύουν ερείπια σπιτιών καθώς και η ύπαρξη των δύο ιστορικά διατηρητέων πυργομονάστηρων της περιοχής, του Σαμουήλ και της Βαϊδενίτσας, που ανάγονται στο πρώτο μισό του 17^ου αι.

Άλλα αξιοπρόσεκτα διατηρητέα μνημεία της Σαϊδόνας είναι ο πύργος του Κιτρινιάρη και οι ναοί του Ταξιάρχη, του 13^ου αι., και του Αγ.Νικολάου, του 1830. Σημαντική ήταν η συμμετοχή των κατοίκων του χωριού σε όλους τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες, με αποκορύφωμα την αντιστασιακή τους δράση στο έπος του 1940. Προς τιμήν των πεσόντων της ευρύτερης περιοχής, έχει ανεγερθεί ηρώο στην είσοδο της Σαϊδόνας, όπου κάθε χρόνο, την Κυριακή πριν τον Δεκαπενταύγουστο, τελείται επιμνημόσυνη δέηση.