Το Μεγάλο Τέμενος (Διδυμότειχο)
Το Μεγάλο Τέμενος του Διδυμοτείχου ξεκίνησε να κατασκευάζεται στα τέλη του 14ου αιώνα από τον σουλτάνο Βαγιαζήτ Α’ τον Γιλντιρίμ (Κεραυνό) αλλά ολοκληρώθηκε το 1420, από τον Μωάμεθ Α’ (1420-1421), σε σχέδια του ονομαστού Οθωμανού αρχιτέκτονα Ιβάζ πασά. Λέγεται αλλιώς «Μπουγιούκ» (Μεγάλο) ή «Ουλού» Τζαμί. Πρόκειται για σχεδόν τετράγωνο κτίσμα, που βρίσκεται κοντά στον παλιό δρόμο Τραϊανούπολης – Αδριανούπολης, ενώ το Μεγάλο Τέμενος καταλαμβάνει μαζί με τους εξωτερικούς του χώρους συνολικό εμβαδόν ενός στρέμματος.
Το Μεγάλο Τέμενος του Διδυμοτείχου είναι το πρώτο τέμενος σε ευρωπαϊκό έδαφος, θεωρείται ένα από τα αξιολογότερα οθωμανικά μνημεία της Ευρώπης και είναι το μεγαλύτερο των Βαλκανίων. Οι διαστάσεις του κτηρίου είναι περίπου 32×30 μέτρα, καλύπτεται από πυραμιδοειδή σκεπή από μολύβδινες πλάκες και έχει τρεις θύρες. Η κεντρική είσοδος του Μεγάλου Τεμένους είναι στολισμένη με αραβική γραφή και αρχαΐζοντα μοτίβα και βρίσκεται δυτικά. Οι άλλες δύο θύρες φαίνεται πως είχαν σφραγιστεί ήδη από τα πρώιμα χρόνια λειτουργίας του τεμένους.
Στο εσωτερικό του Μεγάλου Τεμένους δεσπόζει ο διακοσμητικός θόλος. Από τις τοιχογραφίες που διασώθηκαν, στο νότιο τοίχο μια εντυπωσιάζει: μια παράσταση της ουράνιας πόλης, όπως το ψηφιδωτό του τεμένους Ομάρ της Δαμασκού.
Φράσεις από το Κοράνι γραμμένες με καλλιγραφικά γράμματα σε ασυνήθιστη διάταξη κοσμούν επίσης τους τοίχους στο Μεγάλο Τέμενος του Διδυμοτείχου . Μια από αυτές μάλιστα, είναι γραμμένη σε σχήμα κεραυνού! Μπορούμε ακόμη να δούμε τον θρόνο που σώζεται δίπλα στο ιερό και μια εξέδρα στο βόρειο τμήμα. Στο πάτωμα έχουν μείνει οι πολύ καλά τοποθετημένες πλινθόπλακες, ενώ οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι την εποχή της ακμής, το δάπεδο καλυπτόταν από περίτεχνα χαλιά της Ανατολής.
Από διαφορετική είσοδο ανεβαίνει κανείς στον μιναρέ του Μεγάλου Τεμένους, που είναι όμως ενσωματωμένος στο κτήριο. Είναι πανύψηλος και αρχικά είχε έναν εξώστη, όμως οι Τούρκοι το 1913, όταν ανακατέλαβαν την πόλη από τους Βούλγαρους (που στο μεταξύ είχαν μετατρέψει το τέμενος σε χριστιανικό ναό) έχτισαν έναν δεύτερο ψηλότερα.
Μετά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο, το Μεγάλο Τέμενος του Διδυμοτείχου πωλήθηκε σε ιδιώτη, ενώ σήμερα αποτελεί μνημείο που ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού.
