Μοναστήρι του Σαμουήλ

Μεταξύ των οικισμών Εξωχώρι  και Σαϊδόνα  της Δυτικής Μάνης, βρίσκεται το ερειπωμένο Μοναστήρι του Σαμουήλ. Το Μοναστήρι είναι κτισμένο σε ρεματιά, στη δυτική πλαγιά της βουνοκορφής «Σωτηρίτσα» του Ταϋγέτου και είναι τυπικό παράδειγμα οχυρωμένης Μονής. Τετράπλευρος οχυρωματικός περίβολος περικλείει το καθολικό του, το οποίο προστατεύεται στη βόρεια πλευρά από πολεμικό πύργο.

Στο Μοναστήρι του Σαμουήλ λειτουργούσε σιδηρουργείο, ενώ καλόγηροι-μάστορες επισκεύαζαν εκεί γεωργικά εργαλεία και τα όπλα των κλεφταρματωλών και καπεταναίων της εποχής. Πότε ακριβώς κτίστηκε δεν είναι εξακριβωμένο. Φθαρμένη επιγραφή αναφέρει το έτος 1633, χωρίς να γνωρίζουμε αν είναι η κτητορική, ενώ σε τοιχογραφημένη εικόνα της δεύτερης τοιχογράφησης αναγράφεται το έτος 1760.

Το καθολικό στο Μοναστήρι του Σαμουήλ διαμορφώνεται σε σχήμα ελεύθερου σταυρού με τρούλο και είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Στο εσωτερικό του διακρίνονται τοιχογραφίες που χρονολογούνται στο πρώτο μισό του 17ου αιώνα.

Το Μοναστήρι του Σαμουήλ γιορτάζει στις 15 Αυγούστου, όταν και γίνεται στον περίβολο του Μοναστηριού, μεγάλο πανηγύρι από τους Σαϊδονίτες και τους κατοίκους κοντινών χωριών.

Το Μοναστήρι του Σαμουήλ μαζί με αυτό της Βαϊδενίτσας και τον Πύργο του Κιτρινιάρη, αποτελούσαν το οχυρό τρίγωνο της Σαϊδόνας για άμυνα και φύλαξη των χωριών της Καρδαμύλης και της Ανδρούβιστας από τυχόν επιδρομές Τούρκων.