Ζώνη – Μεσημβρία

Η πιο σημαντική από τις αποικίες της Σαμοθρακικής Περαίας της Κλασικής Εποχής, η Ζώνη, ανακαλύφθηκε στην παραλιακή περιοχή μεταξύ Μαρώνειας και Αλεξανδρούπολης. Ο χώρος ονομάζεται Ζώνη – Μεσημβρία, καθώς μέχρι να ταυτιστεί με το ονομαστό κέντρο της Θράκης, ονομαζόταν Μεσημβρία.

Οι πρώτες ενδείξεις κατοίκησης ανάγονται στον 7^ο αιώνα π.Χ., η Ζώνη – Μεσημβρία όμως γνώρισε την μεγαλύτερη ακμή της κατά τον 5^ο και τον 4^ο αιώνα π. Χ. Οι ανασκαφές που ξεκίνησαν το 1966 έχουν αποκαλύψει σπουδαία ευρήματα, κάνοντας τον συγκεκριμένο αρχαιολογικό χώρο από τους πιο σημαντικούς της περιοχής.

Το τείχος που περιέβαλε τη Ζώνη – Μεσημβρία έχει αποκαλυφθεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς σώζεται η πύλη αλλά και υπολείμματα πύργων. Κατοικίες και δημόσια κτήρια έχουν επίσης έρθει στο φως, μαζί με δύο σημαντικούς αρχαίους ναούς: το μαρμάρινο ιερό της Δήμητρας, διαστάσεων 1,5×7,50μ., όπου ανακαλύφθηκε πλήθος χρυσών και αργυρών πλακιδίων με ανάγλυφες παραστάσεις της θεάς και το μεγαλύτερο ιερό του Απόλλωνα (9×15μ.) με πρόναο και σηκό, που ανήκει σε μεγαλύτερο οικοδομικό συγκρότημα και όπου ανακαλύφθηκαν επιγραφές και θραύσματα του 6^ου πΧ αιώνα.

Οι σπάνιοι αμφορείς με στόμιο κοντά στο έδαφος που ανακαλύφθηκαν στη Ζώνη – Μεσημβρία οδηγούν στο συμπέρασμα πως εξυπηρετούσαν στην αποστράγγιση του εδάφους, ενώ, έξω από το τείχος ανακαλύφθηκε το νεκροταφείο της πόλης. Μέσα στην αρχαία πόλη, οι αρχαιολόγοι εντόπισαν μικρότερο χώρο, ο οποίος περιβάλλεται από δικό του τείχος και με βάση τα ευρήματα, πιστεύεται ότι λειτουργούσε «αυτόνομα», μέσα στα όριά της.

Σύμφωνα με τους φορολογικούς καταλόγους του 5^ου αιώνα που έχουν έρθει στο φως, η αρχαία Ζώνη – Μεσημβρία πλήρωνε τον υψηλότερο φόρο από όλες τις πόλεις της Σαμοθρακικής Περαίας στην Αθηναϊκή Συμμαχία. Η εύρεση περίπου 2000 αρχαίων νομισμάτων της Ζώνης – Μεσημβρίας στον αρχαιολογικό χώρο επιβεβαιώνει πως πρόκειται για την αρχαία αυτή πόλη. Τα ευρήματα εκτίθενται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής.